Smyrna Agorası

Antik kentlerin kurulacağı yerler seçilirken,korun-
maya müsait olması ve ulaşıma uygun olması dikka-
te alınmıştır.O zamanın ulaşımı çoğunlukla deniz
yolu ile yapıldığından bir çok kentin deniz ile irtibatı
vardır.Önemli yapılar ,ve bir çok yapı etrafı surlarla
çevrilmiş bir alanın içinde arazinin konumuna ve önem
sırasına göre yer alırdı.Yeni smyra Pagos(bugünkü
Kadifekale)ile Liman arasında kalan düzlüğe kuruldu.
Agoralar etrafı portiklerle çevrili pazaryeri olarak
kullanılan veya toplantıların yapıldığı meydanlardı.
Portiklerin arkasında meclis binası,resmi kurumlar
(mahkeme,borsa,vs),çeşitli ihtiyaçlar için dükkanlar
bulunurdu.Portikolar önü sütunlarla çevrili üstü
kapalı yarı kapalı mekanlardır.Bu portikolarla çevrili
alanın içinde anıtlar,Altarlar(adak yerleri),tapınak
yer alırdı.Smyrna Agorası Izgara planına göre yapıl-
mış dikdörtgen bir alanı kapsar.(160x28)(Kentin
ticari ve siyasi merkezi durumundaydı..Videosunu da
çektiğim çeşmeden su hala akmaktadır.Bu suyun
şehrin kurulmasına neden olan su olduğu sanılmakta.
(İskender'in yanında uyuduğu pınar)Roma mimari-
sinde çeşitli amaçlarda kullanılan bazilika burada
Agoranın kuzey kenarı boyunca uzanmaktadır.Bodrum
katı ile üç katlı bir yapıydı.Günümüze kadar gelen
bodrum katı kemerlerle taşınan tonoz örtülü dört
galeriye sahiptir.Ortası geniş yanları daha dar üç
neften oluşuyordu.(Nef:sütun sıraları arasındaki
boşluk) Taşıyıcı elemanlarda kullanılan başlıklar
içerde korint, dışarda iyon ve kompozit nizamda-
dır.Bugün İzmir şehrinin hemen merkezinde
kemeraltın'a bitişik vaziyette kalıntıların bulun-
duğu Agora 'ya gidip gezdiğinizde bu bahsettiğim
hususların bir çoğunu gözünüzle göreceksiniz.Ben
bu sütunlarda bizzat gidip gördüğüm yerlerden
bahsediyorum ve çektiğim fotoğrafları sizlerle
paylaşarak bu yerlerin önemini dile getirmeğe
çalışıyorum. Bodrum katlara kuzeyindeki iki ana
kapıdan girilmekteydi. Günümüze ulaşmayan
çatı ahşap ve kiremitten yapılmıştı. İzmir
Belediyesinin ve diğer kuruluşların katkılarıyla,
T.C Kültür Bakanlığı izniyle,Dokuz Eylül
Üniversitesi adına Akın Ersoy başkanlığında
kazılmakta.Restore edildiğinde ticaret merkezi
ile turizm birleşecektir.Böyle muhteşem bir
eseri gelecek nesillere aktarmak için çalışan
herkese teşekkürler.

Smyrna Bayraklı

İşte yine İzmir'de evlerin arasında bir çok İzmirlinin
habersiz olduğu antik biryerleşim alanı,Bayraklı
höyüğü İzmir kentinin dolayısıyle Smyrna'ın ilk
kurulduğu yer.Höyük-te bir çok yerleşim katı ortaya
çıkarılmış.Enyüksek dönemi ionlara ait olandır.
Hellen dünyasının en eski geometrik dokulu kent
planıi lk kez Smyrna'da uygulanmışır.Sütun başlıkları
"aiol"mimarlığının ilk ve en güzel örnekleriburadadır.
M.Ö 4. yy sonunda Pagos Dağının(bugünkü Kadifekale)
eteklerinde Smyrna kenti yeni yerine taşınır.Bu arada
buradan çıkarılan heykeltraşlık eserleri Kültürpark
Tarih ve Sanat müzesinde sergileniyor.Höyükteki ilk
kazılarProf.Dr.John Cook ve Ord.Prof.Ekrem Akurgal
tarafından bir heyetçe yapılmıştır.1966 yılın-dan 1993
e kadar Prof.Ekrem Akurgal tarafındankazılar devam
etmiştir.1993 ten itibaren deProf.Dr Meral Akurgal
tarafından yürütülmektedir.Kültürpark Tarih ve Sanat
Müzesinin kapısında "Ekrem Akurgal'ın anısına diye
yazması bu nedenledir.

Datça-Burgaz

Knidos daha önce de belirttiğim gibi öncebugünkü
merkezin kuzey doğusunda 1,5km uzaklıkta
Burgaz mevkiinde kurulmuştur.Dalacak burnuna
bir gezi yaptığı-nızda o zamandan kalma sur ve
liman kalıntılarını hemen görürsünüz.Datça'ya 24
sene önce geldiğimde buralar eskiden olduğu gibi
verimli topraklar ve tarım alanıydı,sonra nasıl
olduysa bir çok yer binalarla doldu.Verimli tarım
arazilerinin bulunduğu bu yerde Knidos'lular bağ -
cılık ve zeytincilik yaparak zenginleşmişlerdir.
Çevresini saran antik savunma duvarları çokgen
taş veya köşeli düzgüntaş tekniğiyle örülmüştür.
Duvarlar ve sığ sularda görülen kalıntılar buradaki l
imanın varlığını belli etmektedir.Burgaz'daki antik
kalıntıların kurtarılması için Orta DoğuTeknik
Üniversitesi,Tarihsel Çevre Değerlerini Araştırma
Merkezi tarafından,Prof.Dr.Numan Tuna Başkanlı-
ğında sürdürülen kazılar bugün de devam etmekte-
dir.Kazılarda; konutlar,şarap yapım yerlerive mal-
zemeleri adaklar,hayvan ve insan figürleri bulun-
muştur.

Burgaz ile ilgili ayrıntılı
bilgi ve fotoğraflar için tıklayın.

Knidos'a ulaşım

Datça ,Güney Batı Anadoluda Muğla iline bağlı şirin
bir ilçedir.Kuzeyinde Gökova Körfezi Güneyinde
Hisarönü körfezi üç tarafı denizlerle çevrili bir
yarımada üzerindedir.En yakın kara olan Marmaris'e
70 km uzaklıktadır.Knidos yarımadanın en ucunda
yer alıp Datça merkeze 30 km uzaklıktadır.

KNİDOS

Datça yarımadasındaki kalıntılar MÖ 2000yıllarına
kadar gider.Karya sınırları içinde bulunan Datça yarı-
madası Ege adalarından gelen Dorların hakimiyetine
girmiştir.Dorlar Datça merkeze 1,5 km uzaklıktaki
Burgaz mevkiine Knidos'u kurarlar.MÖ 4.yy ortala-
rında Knidos Datça yarımadasının ucunda ,bugünkü
kalıntıların bulunduğu yere Tekir Burnuna taşınmıştır.
Bu taşınmada politik ve ekonomik nedenler etkili
olmuştur.Knidos Akdeniz Ticaret yolu üzerinde önemli
bir kent olmuştur.Daha sonra dorlar altı şehir
devletinden oluşan Heksapolis adını verdikleri bir
birlik kurmuşlardır(Lindos,Lallssos,Halikarnassos,
Kamerios, Kos, Knidos) birliğin merkezi olarak Knidos
ayrıca önem kazanmıştır.O zamanlar kentte altı
önemli dor şehrinin ortak bir Apollon kült merke-
zi vardı. Knidos tarım ürünleri zeytin yağı ve şarap
ihraç eden bir kentti.Değişik kentlerde bulunan
Knidos mühürlü anforalar kentin şarap ve zeytin
yağı ticareti ve ihracattaki ününü açıkça göster-
mektedir. Ayrıca ürettikleri seramikler de meşhur
olmuştur. MÖ.6. yy da zengin bir şehir olarak tüm
Datça yarımadasını kapsıyordu. 4.yy da tam bir dün-
ya şehri olduğu dönemdir.Ünlü heykeltraşlar Shopas,
Brryaxis, Prakxiteles kente sayısız eser kazandırmış-
lardır.Bunlardan Prakxitelesin yapmış olduğu Afrodit
heykelinin ünü çok uzak yerlere kadar yayılmıştır.
O zamanın tanınmış heykeltraşı Praksiteles'e ikidor
şehri (Kos ve Knidos) Afrodit heykeliısmarlarlar,
Praksiteles heykellerden birini çıplak diğerini üzerinde
kıvrımlı kumaş bulunan bir şekilde yapar.Kos giyinik
olanı seçer ,diğer heykel Knidos'a kalır. Zamanla Knidos
Afrodit'iöyle ünlenir ki o günün şartlarında bir çok
insan onu görmek için Knidos'a gelirler.Heykelin akıbeti
bilinmemektedir. Onunla ilgili bilgileri yapılan Roma
kopyalarından ediniyoruz.Ünlü İskenderiye Fenerinin
mimarı Sostratos da knidosludur. Ünlü matematikçi
Eudoksos rasathanesinde yıldızları incelemiştir. Knidos
1857 yıllarında İngiliz Sir Charles Newton tarafından
kazılmış ve en değerli buluntular İngiltere' deki British
müzesine götürülmüştür.Bu kazıda amaç kısa zamanda
birçok eseri yerinden götürmek olduğundan kalıntılara
da bayağı zarar verilmiştir1967 yılında da Amerikalı
arkeolog iris C.Love burada kazılar yapmış,10 yıl süren
bu kazılar sonunda,Kültür bakanlığı adına Prof Ramazan
Özgan yönetiminde kazılarabaşlanmış ve bugünlere
kadar sürmüştür..Onca yıldır yapılan bu çalışmaların
ürününü Maalesef Knidos'a gittiğiniz zaman göremiyor-
sunuz.Bu yönden Knidos şansız bir şehir olarak acıma-
sızca talan edilmiştir.Fakat yine de sivil ve resmi yerle-
şim mekanlarının bir çoğu ayakta kalarak şehrin ihtişa-
mını bizlere yansıtmaktadır.O zamanlar 70 bin kişinin
bu kentte yaşadığı düşünülmektedir.Knidos antik kenti
Datça merkeze 30-35 km uzaklıktadır.Yolu düzgündür.

Knidos ile ilgili ayrıntılı bilgi ve fotoğraflar
için tıklayın.